Εφαρμόζοντας ένα ολοκληρωμένο και σύγχρονο Σύστημα Περιβαλλοντικής και Ενεργειακής Διαχείρισης ο Όμιλος στοχεύει στην έγκαιρη αναγνώριση και ανάλυση πιθανών κινδύνων, επιτυγχάνοντας έτσι τη διαρκή βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων του και την αποτελεσματική εφαρμογή της στρατηγικής μείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του. Η στρατηγική μείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του Ομίλου ακολουθεί τα εξής βασικά βήματα:

• Αρχική εκτίμηση περιβαλλοντικών πλευρών

• Περιγραφή μεθόδων εργασίας

• Σχεδιασμός και οργάνωση εργασίας

• Προσαρμογή σε νέες τεχνολογίες

• Αντιμετώπιση επιπτώσεων στην πηγή τους

Το σύγχρονο και ολοκληρωμένο Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης τόσο του Ομίλου όσο και των θυγατρικών του εταιρειών είναι πιστοποιημένο σύμφωνα με το διεθνές πρότυπο ISO 14001:2015. Επιπλέον, η εταιρεία του Ομίλου ΤΕΡΝΑ είναι πιστοποιημένη σύμφωνα με το ISO 50001:2018 και εφαρμόζουν Σύστημα Ενεργειακής Διαχείρισης οριζόντια σε όλα τα έργα και τις εγκαταστάσεις τους.

Ο Όμιλος καταβάλλει προσπάθειες ορθολογικής διαχείρισης κατανάλωσης κάθε μορφής ενέργειας και προστασίας των φυσικών πόρων στο σύνολο των δραστηριοτήτων του με την εφαρμογή κατάλληλων μέτρων. Ως εκ τούτου, ο Όμιλος πραγματοποιεί ενέργειες συστηματικής καταγραφής και παρακολούθησης της κατανάλωσης ενέργειας σε γραφεία, εργοτάξια και εγκαταστάσεις ώστε να καθίσταται εφικτή η αξιολόγηση των ενεργειακών του αναγκών και η ανάληψη δράσης για την μείωση της κατανάλωσης ενέργειας των δραστηριοτήτων του.

Ταυτόχρονα, ο Όμιλος επενδύει σε δράσεις που βελτιώνουν το ενεργειακό του αποτύπωμα, όπως η ανανέωση και η συντήρηση των μηχανημάτων του με στόχο την αύξηση του ωφέλιμου χρόνου ζωής και της βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας του.

Προϊόντα και υπηρεσίες που συμβάλλουν στην απανθρακοποίηση και στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας

Προώθηση των μακροχρόνιων Συμβάσεων Πώλησης Ενέργειας (Power Purchase Agreement; PPAs) στην Ελλάδα:

• Συγκεκριμένα, η ΗΡΩΝ προσφέρει σε μεγάλους εμπορικούς και βιομηχανικούς καταναλωτές μακροχρόνιες Συμβάσεις Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας (PPAs), τις οποίες έχει εξασφαλίσει μέσω αντίστοιχων συμβάσεων με παραγωγούς φωτοβολταϊκών πάρκων. Το 2024, η ΗΡΩΝ ενίσχυσε περαιτέρω το χαρτοφυλάκιό της, υπογράφοντας το πρώτο μακροχρόνιο Upstream Wind PPA ισχύος 40 MW, και μία από τις πρώτες τέτοιες συμφωνίες που έχουν πραγματοποιηθεί στην Ελληνική Αγορά Ενέργειας

• Η στρατηγική της ΗΡΩΝ ευθυγραμμίζεται πλήρως με τους εθνικούς και ευρωπαϊκούς στόχους, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων, στην αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα και στην επιτάχυνση της ανάπτυξης νέων έργων ΑΠΕ, μέσω διμερών εμπορικών συμβάσεων με τελικούς καταναλωτές.

• Το 2024, περισσότεροι από 30 βιομηχανικοί και εμπορικοί πελάτες εμπιστεύθηκαν τη HERON, εξασφαλίζοντας μακροχρόνιες συμβάσεις προμήθειας πράσινης ενέργειας με σταθερές και ανταγωνιστικές τιμές. Οι συμφωνίες αυτές αντιστοιχούν σε εγκατεστημένη ισχύ φωτοβολταϊκών πάρκων 80 MW ή σε ετήσια παραγωγή 135.000 MWh, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην επίτευξη των στόχων πράσινης ανάπτυξης των πελατών.

Έκδοση εγγυήσεων προέλευσης: Παροχή Εγγυήσεων Προέλευσης στους επιχειρηματικούς πελάτες που το επιθυμούν, καθώς και στους οικιακούς πελάτες που επιλέγουν τα εμπορικά προγράμματα ECO GENEROUS. Οι Εγγυήσεις Προέλευσης ή Πράσινα Πιστοποιητικά, εκδίδονται από τον Διαχειριστή ΑΠΕ και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ) κατ’ εφαρμογή των κοινοτικών οδηγιών 2003/54/EC και 2009/72/ EC και της εθνικής νομοθεσίας, με σκοπό να βεβαιώσουν ότι μια συγκεκριμένη ποσότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας προέρχεται από ΑΠΕ.

Αντικατάσταση του στόλου επιβατικών οχημάτων με ηλεκτρικά/υβριδικά οχήματα.

Αναβάθμιση του εξοπλισμού φωτισμού και κλιματισμού με ενεργειακά αποδοτικές τεχνολογίες.

Ενσωμάτωση των αρχών εξοικονόμησης ενέργειας στα κατασκευαστικά έργα -όπου αυτό είναι εφικτό- μέσω μόνωσης κτιρίων, χρήσης ενεργειακά αποδοτικών κουφωμάτων, αξιοποίησης του φυσικού φωτισμού και εξαερισμού.

Ενίσχυση της λήψη πιστοποιήσεων πράσινων κτηρίων για κατασκευαστικά έργα, όπως LEED, BREEAM.

Ο Όμιλος συμμετέχει ενεργά στις εθνικές και διεθνείς προσπάθειες για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή στις αναπόφευκτες επιπτώσεις της. Με σεβασμό προς το περιβάλλον και την κοινωνία, το επιχειρηματικό μοντέλο και η στρατηγική του Ομίλου ευθυγραμμίζονται πλήρως με τη δέσμευσή του για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.

Στο πλαίσιο της εφαρμογής της ESG Πολιτικής του, ο Όμιλος έχει θέσει συγκεκριμένες δεσμεύσεις σχετικά με τη διαχείριση ενέργειας και εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, συμπεριλαμβανομένου του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής:

• Ετήσια παρακολούθηση και σύνταξη εκθέσεων αναφοράς για τις εκπομπές GHG όλων των θυγατρικών του Ομίλου.

• Εφαρμογή ειδικών σχεδίων δράσης για τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος.

• Απόκτηση Εγγυήσεων Προέλευσης για το 100% των θυγατρικών του Ομίλου έως το 2030.

• Επίτευξη ποσοστού συμμετοχής τουλάχιστον ίσο με 70% σε εκπαιδεύσεις που αφορούν θέματα ενέργειας για όλους τους εργαζόμενους.

Μέσω συγκεκριμένων πρωτοβουλιών και δεσμεύσεων, ο Όμιλος επιδιώκει να μειώσει το ενεργειακό του αποτύπωμα και να ενσωματώσει τους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής στις επιχειρησιακές του διαδικασίες, ενισχύοντας το ανταγωνιστικό του πλεονέκτημα και τη μακροπρόθεσμη αξία προς τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Παράλληλα, δεδομένης της αυξανόμενης συχνότητας εμφάνισης δυσχαιρών φυσικών φαινομένων (ακραία καιρικά φαινόμενα, πυρκαγιές, πλημμύρες, αυξημένη σεισμική δραστηριότητα κ.α.), ο Όμιλος αναγνωρίζει ως κρίσιμο ζήτημα την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του, έχει εκπονήσει ανάλυση ανθεκτικότητας για να καταγράψει κινδύνους και ευκαιρίες που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή και που ενδέχεται να επηρεάσουν τη δραστηριότητα των βασικών επιχειρηματικών του κλάδων.

Η διαχείριση των κινδύνων ρύπανσης και διαρροών είναι ζωτικής σημασίας για τον Όμιλο, καθώς συνδέεται άμεσα με την ασφαλή και κοινωνικά υπεύθυνη λειτουργία του και την προστασία του περιβάλλοντος. Ο Όμιλος έχει ως προτεραιότητα την αποτροπή κάθε μορφής χερσαίας και θαλάσσιας ρύπανσης, τη μείωση των αέριων εκπομπών σύμφωνα με τη νομοθεσία και τα διεθνή πρότυπα, καθώς και τη μείωση των επιπτώσεών τους στην υγεία και το περιβάλλον. Επιπλέον, ο Όμιλος στοχεύει στη μείωση των αποβλήτων μέσω της πρόληψης, της ανακύκλωσης και της επαναχρησιμοποίησης.

Μια βασική πρόκληση για τον Όμιλο αποτελεί η αποτελεσματική πρόληψη οποιασδήποτε μορφής ρύπανσης του περιβάλλοντος από τις επιχειρηματικές δραστηριότητές του, καθώς και η αντιμετώπιση πιθανών βιομηχανικών ατυχημάτων. Η πιθανή ρύπανση του αέρα, των υδάτων και του εδάφους αποτελεί μόνιμο δυνητικό κίνδυνο, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε διακοπή λειτουργίας, επηρεάζοντας τη χρηματοοικονομική θέση αλλά και τη φήμη του Ομίλου. Στόχος είναι η αποφυγή οποιουδήποτε περιστατικού ρύπανσης, εφαρμόζοντας προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα σε όλους τους τομείς της επιχειρηματικής του δραστηριότητας. Βασικά μέτρα πρόληψης και πρακτικές αποφυγής και αντιμετώπισης κινδύνων ρύπανσης νερού και αέρα που εφαρμόζονται στον Όμιλο, αποτελούν:

• Η τακτική εκπαίδευση του προσωπικού στις ορθές περιβαλλοντικές πρακτικές.

• Η συνεχής μέτρηση και παρακολούθηση των αέριων εκπομπών.

• Η διενέργεια ασκήσεων αντιμετώπισης βιομηχανικών ατυχημάτων.

• Η διενέργεια ασκήσεων αντιμετώπισης ατυχηματικής ρύπανσης.

• Η υπεύθυνη διαχείριση επικίνδυνων και μη επικίνδυνων αποβλήτων.

• Οι συστηματικοί έλεγχοι εγκαταστάσεων και εργοταξίων.

• Η επαρκής πυροπροστασία.

• Η προμήθεια επαρκών ποσοτήτων spill kits για τη δυνητική διαχείριση ατυχηματικής διαρροής.

Ο Όμιλος θέτει ως προτεραιότητα την προστασία της βιοποικιλότητας, καθώς αποτελεί κρίσιμο δείκτη για την ισορροπία και για την εύρυθμη λειτουργία των οικοσυστημάτων. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα μεγάλο μέρος των δραστηριοτήτων βρίσκεται σε περιοχές ευαίσθητες ως προς τη βιοποικιλότητα εφαρμόζεται ένα σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης με πεδίο εφαρμογής όλες τις δραστηριότητες του Ομίλου. Σε αυτό το πλαίσιο σε ετήσια βάση πραγματοποιούνται τα ακόλουθα:

• Εφαρμογή πιστοποιημένων συστημάτων.

• Εκπαίδευση του προσωπικού στα έργα για την προστασία της βιοποικιλότητας.

• Ανάληψη πρωτοβουλιών που προάγουν την προστασία και ανάδειξη των τοπικών οικοσυστημάτων π.χ. φυτεύσεις.

• Εφαρμογή Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών (BΔT) / Best Available Techniques (BAT) στην παραγωγική δραστηριότητα των βιομηχανικών εγκαταστάσεων του Ομίλου.

Με την εφαρμογή αυτών των δράσεων ο Όμιλος επιδιώκει την ενίσχυση των θετικών όσο και τον περιορισμό των υφιστάμενων και δυνητικών αρνητικών επιπτώσεων από τις δραστηριότητές του με στόχο την αποφυγή περιστατικών υποβάθμισης της βιοποικιλότητας.

Παράλληλα, ο Όμιλος κατά την κατασκευή και κατά τη λειτουργία των έργων του εκπονεί Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), Μελέτες Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (ΜΕΟΑ), Ειδικές Ορνιθολογικές Μελέτες (ΕΟΜ), καθώς και Προγράμματα Παρακολούθησης σε συνεργασία με εξειδικευμένους επιστήμονες και φορείς. Στόχος αυτών των ενεργειών είναι η απόκτηση και αξιοποίηση των απαραίτητων πληροφοριών για τη διασφάλιση της προστασίας των τοπικών οικοσυστημάτων, με τη λήψη κατάλληλων μέτρων προστασίας και αποκατάστασης των επιπτώσεων.

Συνολικά, εγκαταστάσεις (έργα) του Ομίλου συνολικής έκτασης 163,6 εκταρίων εμπίπτουν εντός ευαίσθητων ως προς τη βιοποικιλότητα περιοχών και ένα έργο πλησίον, συνολικής έκτασης 29,8 εκταρίων. Επιπλέον, ο Όμιλος διαθέτει 87,5 χιλιόμετρα εντός περιοχών Natura το οποίο ανέρχεται σε ποσοστό 6% του συνολικού μήκους των αυτοκινητοδρόμων του χαρτοφυλακίου του.

Αποκατάσταση περιοχών και εργοταξιακών επιφανειών

Η δέσμευση του Ομίλου για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας αποτυπώνεται μέσω των ενεργειών για την αποκατάσταση του φυσικού τοπίου των εκμεταλλεύσιμων περιοχών και επιφανειών που συνδέονται με τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες και τις πρωτοβουλίες προστασίας των τοπικών οικοσυστημάτων.

Ο Όμιλος κατά το 2024, μερίμνησε για τη φροντίδα 26.322 δέντρων σε έκταση 96 στρεμμάτων, που είχαν φυτευτεί τα προηγούμενα χρόνια, στο πλαίσιο των έργων αποκατάστασης σε περιοχές όπου έχουν αναπτυχθεί έργα ΑΠΕ. Οι λειτουργικές δαπάνες που έχουν διατεθεί για την υλοποίηση αυτών των δράσεων ανέρχεται σε 68.000€. Στο πλαίσιο κατασκευής του αυτοκινητόδρομου Ε-65, έχει ξεκινήσει από το 2023 και βρίσκεται σε εξέλιξη η αποκατάσταση δύο παλαιών, ανενεργών λατομείων, συνολικής έκτασης 43.600m2 στους Δήμους Λαμιέων και Δομοκού με προϊόντα εκσκαφών. Το έργο περιλαμβάνει την, κατά το δυνατό, μορφολογική αποκατάσταση του ανάγλυφου της έκτασης καθώς και στην βλαστητική αποκατάσταση, δηλαδή στη φύτευση της έκτασης.

Η κυκλική οικονομία αποτελεί στρατηγικό άξονα της ESG προσέγγισης του Ομίλου, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα του επιχειρηματικού του μοντέλου και συμβάλλοντας ουσιαστικά στην προστασία του περιβάλλοντος. Οι αρχές της εφαρμόζονται οριζόντια σε κρίσιμους τομείς δραστηριότητας, με στόχο:

• Τη διατήρηση και βέλτιστη αξιοποίηση φυσικών πόρων και πρώτων υλών
• Την αποτελεσματική διαχείριση των αποβλήτων
• Την ενίσχυση της αποδοτικότητας σε όλο τον κύκλο ζωής των προϊόντων και υπηρεσιών

Η προσέγγιση αυτή εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο βιώσιμης ανάπτυξης του Ομίλου και υποστηρίζει τη μετάβαση σε ένα πιο ανθεκτικό και περιβαλλοντικά υπεύθυνο επιχειρηματικό οικοσύστημα.

Διατήρηση Φυσικών Πόρων και Πρώτων Υλών

Η υπεύθυνη επιλογή πρώτων υλών αποτελεί βασική προτεραιότητα του Ομίλου, καθώς επηρεάζει τόσο την ποιότητα των έργων όσο και το περιβαλλοντικό και ενεργειακό του αποτύπωμα. Στο πλαίσιο αυτό, δίνεται έμφαση στη χρήση υλικών υψηλών προδιαγραφών, με ανθεκτικότητα σε ακραίες καιρικές συνθήκες και χαμηλό περιβαλλοντικό αντίκτυπο, ενισχύοντας τη βιωσιμότητα και την κυκλική οικονομία.

Παράλληλα, για συγκεκριμένες κατηγορίες αποβλήτων προωθείται η αξιοποίηση υλικών που μπορούν να ανακυκλωθούν ή να επαναχρησιμοποιηθούν (π.χ. υλικά εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων) για την κάλυψη αναγκών άλλων δραστηριοτήτων του Ομίλου. Η πρακτική αυτή συμβάλλει στη μείωση αποβλήτων, την εξοικονόμηση φυσικών πόρων και τη διασύνδεση των επιχειρησιακών μονάδων μέσω κυκλικών ροών υλικών.

Ανάπτυξη Έργων Διαχείρισης Απορριμμάτων

Ο Όμιλος επενδύει στην ανάπτυξη έργων διαχείρισης απορριμμάτων μέσω Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) τα οποία εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο της περιβαλλοντικής στρατηγικής του Ομίλου, ενισχύοντας τη μετάβαση σε ένα πιο κυκλικό και ανθεκτικό μοντέλο διαχείρισης πόρων. Ενδεικτικά παραδείγματα αποτελούν οι Μονάδες Ολοκληρωμένης Επεξεργασίας Απορριμμάτων στις Περιφέρειες Ηπείρου και Πελοποννήσου.

Διαχείριση Αποβλήτων

Ο Όμιλος εφαρμόζει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα διαχείρισης επικίνδυνων και μη επικίνδυνων αποβλήτων, με βασικό στόχο τη μείωση τόσο της παραγόμενης ποσότητας όσο και του βαθμού επικινδυνότητάς τους. Παράλληλα, επιδιώκεται η συνεχής βελτίωση των περιβαλλοντικών δεικτών, με έμφαση στην αποτροπή της υγειονομικής ταφής των αποβλήτων και την ενίσχυση της ανάκτησης υλικών.

Οι δράσεις διαχείρισης βασίζονται στην ιεράρχηση των επιλογών σύμφωνα με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, δίνοντας προτεραιότητα στην πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων, την προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση. Η τελική διάθεση πραγματοποιείται μόνο όταν δεν υπάρχουν άλλες βιώσιμες εναλλακτικές, και πάντα σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Μέσω αυτής της προσέγγισης, ο Όμιλος ενισχύει την αποδοτικότητα των πόρων, περιορίζει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και προάγει τη βιώσιμη λειτουργία των δραστηριοτήτων του.

Η διαχείριση των αποβλήτων πραγματοποιείται σύμφωνα με τις Αποφάσεις Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), τις εσωτερικές διαδικασίες και τις απαιτήσεις των έργων, σε συνεργασία με αδειοδοτημένους φορείς για τη συλλογή, ανάκτηση, επεξεργασία και τελική διάθεση των αποβλήτων.

Η ορθολογική και υπεύθυνη διαχείριση του νερού αναδεικνύεται ως ένα ουσιαστικό θέμα της περιβαλλοντικής στρατηγικής  του Ομίλου, αναδεικνύοντας την υψηλή αίσθηση ευθύνης τόσο προς το φυσικό περιβάλλον όσο και προς τα ανθρώπινα δικαιώματα των τοπικών κοινοτήτων. Ο Όμιλος αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την αποδοτικότερη διαχείριση των υδάτινων πόρων, εφαρμόζοντας πρακτικές και προγράμματα συνεχούς βελτίωσης σε όλο το εύρος των δραστηριοτήτων του. Συγκεκριμένα, οι προσπάθειες του Ομίλου εστιάζουν:

• Στην τακτική εκπαίδευση του προσωπικού ως προς την ορθή και υπεύθυνη διαχείριση του νερού.

• Στην ανάλυση κίνδυνων και επιπτώσεων από τη μη ορθολογική διαχείριση του νερού.

• Στη διερεύνηση πρακτικών ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης νερού.

• Στην εφαρμογή συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης.

• Σε προγράμματα μείωσης της κατανάλωσης νερού.

• Στην υπεύθυνη διάθεση του νερού.